Hier is waarom vogels in koude nachten tot tien procent van hun gewicht verliezen

16 december 2025

Als temperaturen tijdens de Nederlandse winter drastisch dalen, wordt het voor vogels enorm uitdagend. Tijdens koude nachten kunnen sommige soorten, zoals de koolmees en pimpelmees, tot wel tien procent van hun lichaamsgewicht verliezen. Dit gewichtsverlies komt door een hoog energieverbruik dat nodig is om hun lichaamstemperatuur rond de 40 graden Celsius te houden. Het is essentieel om te begrijpen wat deze veranderingen betekenen voor de overleving van vogels en hoe wij hen kunnen ondersteunen.

Het metabolisme van vogels versnelt in koude omgevingstemperaturen, wat hen dwingt om extra energie te verbruiken. Kleine vogels, die kwetsbaarder zijn voor de nachtelijke kou, zitten vaak samen in beschutte plaatsen om warmte te delen. Dit gedrag is cruciaal om hun energie te besparen tijdens de strenge wintermaanden. Maar hoe kunnen we als vogelsupporters effectief bijdragen aan hun welzijn in deze uitdagende tijden?

  • Vogels verliezen tot 10% van hun gewicht bij extreem lage temperaturen.
  • Hoog energieverbruik is nodig voor het behouden van hun lichaamstemperatuur.
  • Ondersteuning van vogels is essentieel voor hun overleving in de winter.
  • De noodzaak voor supplementaire voedselbronnen verhoogt tijdens koude periodes.

Waarom verliezen vogels gewicht in koude nachten?

In de winter moeten vogels hun lichaamswarmte constant reguleren, vooral tijdens de koude nachten. Dit resulteert in een aanzienlijk gewichtverlies naarmate de temperatuur daalt. Insecten en zaden zijn noodzakelijk om de verloren energie weer aan te vullen.

Effectieve manieren om vogels te ondersteunen

Er zijn verschillende methodes om vogels een handje te helpen in het winterseizoen:

  • Bijvoeren: Gebruik vetbollen, zaden en pinda’s als extra voedselbronnen.
  • Voederhuizen: Plaats deze op een veilige, open plek zodat vogels hun omgeving kunnen overzien.
  • Insectenhotels: Behoud natuurlijke bladeren in de tuin of bouw een insectenhotel als voedselbron.
Lees ook  Zo herken je de kleine wintervlinder die als enige in december paart

Behoud van schuilplaatsen

Vogels hebben veilige plekken nodig om te schuilen tegen de kou en om te rusten. Dichte struiken, nestkastjes, en onderdak in bomen zijn essentieel voor hun overleving. Dit biedt niet alleen bescherming, maar ook een plek om voedsel te vinden.

Zo maak je nestkastjes schoon en klaar voor overwinterende vogels

Hoe draagt bijvoederen bij aan de overleving van vogels?

Door ‘voeding‘ aan te bieden, kunnen vogels hun verloren gewicht snel terugwinnen. Dit is cruciaal voor hun metabolisme en algehele gezondheid. Dierenliefhebbers kunnen een belangrijke rol spelen door eenvoudigweg wat extra aandacht te besteden aan hun achtertuinen.

De Nationale Tuinvogeltelling

Elk jaar organiseren vele mensen de Nationale Tuinvogeltelling, wat bijdraagt aan het begrip van de vogelpopulaties in tuinen. Dit biedt niet alleen waardevolle data, maar is ook een leuke activiteit die iedereen kan doen. U kunt deelnemen aan deze telling op 30, 31 januari of 1 februari.

Vogelsoort Gewichtsverlies bij kou Voedselvoorkeur
Koolmees 10% Vetbollen, zaden
Pimpelmees 10% Pinda’s, zaden
Winterkoning Tot 20% Insecten, bessen

Vogels waarderen elke onderbreking van de rauwe winterse omstandigheden. Door hen een handje te helpen, kunnen ze deze uitdagende tijden overleven en worden ze beloond met hun prachtige gezang in de vroege lente.